رویداد ادبی صدرا ؛ فرزانگی جامعه از مسیر تلفیق تفکر نو با ساختار نوگرا

جریان سازی با رویکرد فرهنگی
دکتر غلامرضا کافی در این گفتگو با اشاره به اهمیت ادبیات در جریان سازی های مدنی می گوید: کارکردهای اجتماعی هنر در دوره معاصر بیش از همیشه آشکار است. فرازهایی از این موضوع را در دوره مشروطه مشاهده می کنیم که ادبا و شاعران نسبت به مسایل اجتماعی و سیاسی دغدغه مند بوده و شیوه نگرش آنها به مقبولیت عمومی انجامیده است. در نظر داشته باشیم که مولفه های هنری همواره با اقبال عمومی جامعه همراه بوده و ارزش های فرهنگی ، تاثیرگذاری عمیقی بر افکار عمومی دارند.
او با تقدیر از شهرداری صدرا که با عزمی راسخ درصدد برپایی نخستین جایزه ادبی صدرا است، افزود: نخستین دوره این رویداد فرهنگی در چهار محور طنز ، داستان ، شعرکلاسیک و آزاد برگزار می شود و در گام های بعد این قابلیت را دارد که در ابعاد گسترده تری طراحی شده و گونه های ادبی و زمینه های بیشتری را شامل گردد.
این مدرس دانشگاه با انتقاد از بی توجهی هایی که در حوزه های فرهنگی در جامعه باب شده می افزاید: غفلت و به حاشیه راندن مقوله فرهنگ تاوان سنگینی دارد که در جامعه با نشانه های پررنگی از آنها روبرو هستیم. در حالی که برگزاری برنامه های نرم فرهنگی می تواند نقش تاثیرگذاری در پالایش روان مردم ایفا کند و مخاطبان را برای اجرای شایسته مسئولیت های اجتماعی آماده سازد.
تلفیق تفکر نوجویی با نوگرایی
دکتر کافی برگزاری جشنواره های فرهنگی را یکی از نیازهای اصلی انسان امروزی برشمرد و گفت: یکی از دستاوردهای ارزنده نخستین رویداد ادبی صدرا به رویکرد هویت بخشی آن برای شهر جدید باز می گردد. این جشنواره تلاش دارد تفکر نوجویی را با نوگرایی هایی که در ساختار آن گنجانده شده ترکیب کرده و جامعه را به واسطه مبانی روح افزای ادبیات در مسیر فرزانگی قرار دهد.
وی در ادامه افزود: امروزه شهر جدید صدرا در مجاورت کلان شهر شیراز در حال مطرح شدن است و این همسایگی می تواند به تقویت بعد فرزانگی آن دامن زند. به یاد داشته باشیم که هنر و زیبایی دارای غایت نیستند و برپایه این موضوع می توان با توسل به رویدادهای فرهنگی، شهر جدید صدرا را به کشور معرفی کرد. این موضوع سرآغازی بر مبانی هویت بخشی است و صدرا می تواند از ویژگی های برجسته ادبی شیراز بهره مند شده و در قامت یک قطب فرهنگی نوبنیاد خودنمایی کند.
تزریق هویت به شهر آینده
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز به ژرفای نخستین جایزه ادبی صدرا هم اشاره ای داشت و گفت: از شهر جدید صدرا با عناوینی نظیر «شهرآینده» و «شهرفردا» یاد می شود و برگزاری این رویداد ادبی نوعی رفتار فرزانه و فرهیخته است که با نو بودن شهر صدرا تناسب دارد. به بیانی دیگر نخستین جایزه ادبی صدرا در لایه های پیدا و پنهانش دارای بلاغت فکری ارزشمندی است که زمینه رشد فکری جامعه را فراهم می سازد.
دکتر کافی در بخش دیگری از این گفتگو از دلایل تمرکز بر نخستین جایزه ادبی صدرا سخن گفت و افزود: یکی از تفکراتی که زمینه ساز پیدایش این رویداد فرهنگی شد به نقش مهم ادبیات و مفاهیم فرهنگی در نگرش افکار عمومی باز می گردد. برگزار کنندگان جشنواره به این بلوغ فکری دست یافته اند که در پرتو مفاهیم فرهنگی می توان در راستای ارتقا رفتار شهروندی و تعالی اخلاقیات اجتماعی بهره برد. باید در نظر داشت که یکی از کارکردهای مهم ادبیات ایران همانا تقویت حس همدلی و همگرایی در میان اقشار مختلف جامعه با سلایق گوناگون است و از آنجایی که شهر جدید صدرا از نظر طیف های مختلف مردمی دارای تنوع اقوام است، پس می توان با ابزارهای فاخری نظیر ادبیات به پیوند و تعامل رسید.
نویسنده کتاب شنیداری رنگ خدا در بخش دیگری از سخنانش گفت: جایزه ادبی صدرا دارای کارکردهای مهمی در حوزه شناسایی علاقمندان و پدیدآوردندگان آثار فرهنگی هم هست. در این رویداد با طیف های مختلفی از مخاطبان با سطح فکر و طبقه های فرهنگی مختلفی روبرو خواهیم بود که از زاویه نگاه خود به آن می نگرنند.
از اشعار جلواتی تا داستان های خلواتی
او با تشریح هر یک از محورهای نخستین جایزه ادبی صدرا گفت: شعر دارای شاخصه های جلواتی است. بدین که معنا که عمدتا در جمع خوانده شده و کمتر در خلوت به آن پرداخته می شود. از سوی دیگر داستان دارای بن مایه های خلواتی است و علاقمندان این حوزه در خلوت و سکوت به میدان مطالعه می آیند. هم افزایی این دو رویکرد با یکدیگر به پرورش متوازن ابعاد جلواتی و خلواتی می انجامد.

دکتر کافی محور طنز را مخاطب مدارترین بخش جشنواره که مورد استقبال افکار عمومی قرار می گیرد، گمانه زنی کرد و افزود: طنز یکی از عوامل بسیار موثر در بررسی مضامین اجتماعی است. از یکسو مبانی شادی و فرح بخشی توده های اجتماعی را به دنبال داشته و از سوی دیگر، نکات تخصصی و ناپیدا که در شعر و داستان نهفته است را برای مخاطب عامی رمزگشایی می کند. پس می توان به این نگرش رسید که گنجاندن طنز در کنار شعر و داستان به صورت مکمل برای یکدیگر ایفای نقش می کنند.
وی با تاکید بر این موضوع که تنوع در شاخه های نخستین جایزه ادبی صدرا به گستردگی جامعه علاقمندان و آفرینش گران می انجامد، تصریح کرد: طنز دارای کارکردهای فرزانگی خاص خود است و از آنجایی که توده های مردمی با آن ارتباط بیشتری برقرار می کنند می تواند به عنوان دستاوردی برای جهان شمولی نخستین جایزه ادبی صدرا از آن بهره برد و در قالب این رشته با فراغ بال بیشتری نسبت به بررسی آثار ارایه شده پرداخت.
پرداختن به نیازهای معنوی فرزانه نشین ها
استاد دانشگاه شیراز در ادامه با تشریح ساختار هویتی شهر جدید و اهمیت پرداختن بر نیازهای معنوی آنها بیان داشت: به موازات تکثر اقوام، شهر جدید صدرا دارای جمعیتی فرزانه نشین هم هست. بدین معنا که بسیاری از اقشار جامعه برای دستیابی به آرامش سکونت در این منطقه را برگزیده و این افراد با مقوله های ادب و هنر پیوند بیشتری برقرار می کنند. بنابراین برگزاری جشنواره های فرهنگی به تقویت تفکر در میان طیف های مختلف جامعه دامن زده و گسترش تفکر ، زمینه ساز تعالی خواهد بود.
او در بخش دیگری از سخنانش به نقش ارزنده ادبیات در تلطیف فضای عمومی جامعه اشاره کرد و بیان داشت: اگر کسی حق خود را در حوزه های مختلف طلب می کند بدین معناست که دارای فرزانگی است و شخص فرزانه به بهترین، زیباترین و منطقی ترین شکل ممکن حق خود را مطالبه می کند. مطالبه منطقی شهروندان به دقت نظر و صلابت کار در عاملان اجرایی شهر و مسئولان می انجامد و بموازات ارایه راهکاری برای مطالبه گری منطقی، شهروندان با مبانی فرزانگی نیز آشنا می شوند. اگر چنین تفکری بر جامعه حاکم شود دیگر مطالبات عمومی با ابزار هایی نظیر اعتصاب و اعتراض و راه بندان و مواردی از این دست اتفاق نمی افتد.
ترمیم اعتماد از شاهراه ادبیات
مدیر بخش شعر جایزه ادبی صدرا افزود : گاهی موارد با انتقادات و نگاه های بدبینانه ای به مدیریت شهری مواجه هستیم که ریشه در غفلت ها و کم کاری های پیشینیان دارد. در این میان یکی از رویکردهایی که با توسل به آن می توان نگرش افکار عمومی را خوش بین ساخت از شاهراه ادبیات عبور می کند. مولفه های ادبی و هنری در لایه های پیدا و پنهانش دارای مقبولیت و فرزانگی های بی شماری است که نشان از فرهیختگی دارد.
این عضو هیات علمی دانشگاه شیراز بر اهمیت تداوم رویدادهای فرهنگی تاکید کرد و گفت: تجربه نشان داده است که دوره های اول جشنواره ها و رویدادهای فرهنگی معمولا فرصتی برای آمادگی و آزمون و خطا هستند. خوشبختنانه شهرداری صدرا با آمادگی کامل به میدان عمل آمده است و گروه منتخب به همراه مقدمات کار به شکل مطلوبی سازماندهی شده است. به همین دلیل انتظار می رود که میزان چالش های نخستین جایزه ادبی صدرا به حداقل ممکن برسد.
او با اشاره به این موضوع که در دوره های بعدی چالش های نخستین جایزه ادبی صدرا مورد آسیب شناسی قرار گرفت و با کیفیت مطلوب تری برگزار خواهد شد، اظهار داشت: در حوزه استان فارس این گمانه زنی وجود دارد که استقبال خوبی از نخستین جایزه ادبی صدرا به عمل آید و این در حالی است که نیم نگاهی هم به حضور اهالی برجسته فرهنگ و هنر در عرصه کشوری داریم.
اهمیت رشد متوازن شهری
وی خواستار جدی گرفتن فعالیت های فرهنگی به موازات پروژه های عمرانی شد و افزود: در تفریغ بودجه باید به مبانی شهروندی و مضامین فرهنگی نگاه ویژه داشت و در شهر صدرا خوشبختانه این موضوع مورد توجه قرار گرفته است. بدین معنا که توسعه عمرانی به موازات فعالیت های فرهنگی اجرا می شود تا در نهایت به رشد متوازن شهری دست یابیم.
دکتر کافی در بخش پایانی سخنانش با اشاره به اهیمت پیوست های رسانه ای و و تبلیغاتی در برپایی جشنواره ها و رویدادهای فرهنگی گفت: یکی از عواملی که به استقبال از جشنواره می انجامد به میزان فعالیت های تبلیغاتی آن باز می گردد. به همین دلیل باید به بهانه های مختلف و از هر فرصتی برای مطرح کردن و یادآوری آن بهره برد.
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز با تاکید بر این موضوع که نخستین جشنواره ادبی شهر صدرا به شهر جدید اعتبار فرهنگی بیشتری می بخشد، اظهار داشت: پیش کنگره هایی در راستای معرفی نخستین جشنواره ادبی شهر صدرا با حضور چهره های ادبی صاحب نام برگزار خواهد شد.